Određivanje geografskog smještaja

S obzirom da je geografska širina kut od ekvatora prema sjeveru ili jugu, može biti sjeverna ili južna. U oba smjera, geografska širina može iznositi između 0° i 90°.

Ekvator se nalazi na 0° geografske širine i presijeca Zemlju na dva jednaka dijela, odnosno dvije polutke. Sve točke južno od ekvatora imaju južnu geografsku širinu, a sve točke sjeverno od ekvatora sjevernu geografsku širinu.

Južni se pol nalazi na 90° južne geografske širine. S druge strane, Sjeverni pol također se nalazi na 90° stupnjeva geografske širine, no suprotnog predznaka: 90° sjeverne geografske širine.

Geografska dužina zatvara kut, odnosno kutna je udaljenost neke točke od početnog meridijana prema istoku ili zapadu. Može biti istočna ili zapadna. Početni meridijan, primjerice, ima vrijednost 0° geografske dužine, a njemu suprotni meridijan, datumska granica, 180°.

Hrvatska se nalazi istočno od početnog meridijana što znači da ima istočnu geografsku dužinu. Hrvatska ima sjevernu geografsku širinu jer se nalazi sjeverno od ekvatora i smještena je u središtu sjevernog umjerenog toplinskog pojasa.

Geografska dužina često se označava grčkim slovom lambda (λ), a geografska širina se označava grčkim slovom fi (Φ).

Geografska dužina (istočna ili zapadna) kreće se od 0°, odnosno nultog ili početnog meridijana, do 180° ili datumske granice.

Sjeverni se pol nalazi na 90° sjeverne geografske širine. S druge strane, Južni pol također se nalazi na 90° stupnjeva geografske širine, no suprotnog predznaka: 90° južne geografske širine.

Ekvator dijeli Zemlju na sjevernu i južnu polutku, budući da se pruža paralelno sredinom Zemlje, odnosno sve točke na ekvatoru jednako su udaljene od Sjevernog i Južnog pola.

Geografska širina je kutna udaljenost neke točke od ekvatora. Geografska širina može biti sjeverna ili južna, a točke koje se nalaze na ekvatoru imaju geografsku širinu 0°. Očitava na lijevom ili desnom rubu karte.

Najveća geografska širina može biti 90° sjeverno ili južno jer se na 90° nalaze polovi. S druge strane, geografska dužina najviše može iznositi 180° jer se na 180 meridijanu nalazi datumska granica.

Na 90° sjeverne geografske širine nalazi se Sjeverni pol. Na toj se lokaciji može pronaći najviša vrijednost geografske širine na sjevernoj polutci.

Uzmimo na primjer Marrakech u Maroku za točku kojoj trebamo odrediti geografski smještaj. Pogledamo li gdje se Marrakech nalazi u odnosu na ekvator vidjet ćemo da je to sjeverno, a to znači da ima sjevernu geografsku širinu. Pogledamo na kojoj se paraleli nalazi pomoću mjera na lijevom ili desnom rubu karte i uvidjet ćemo da se radi o oko 30°, a to znači da se Marrakech nalazi na 30° sjeverne geografske širine. Pogledamo li gdje se Marrakech nalazi u odnosu na početni meridijan vidjet ćemo kako se nalazi zapadno od njega što znači da ima zapadnu geografsku dužinu. Pratimo meridijan na kojemu se nalazi Marrakech do gornjeg ili donjeg ruba karte i vidimo da se on nalazi na otprilike meridijanu 10° zapadno od početnog meridijan što znači da se Marrakech na 10° zapadne geografske dužine.

Položaj nekog objekta određuje se očitavanjem vrijednosti stupanjske udaljenosti neke točke od ekvatora i od početnog meridijana. Drugim riječima, pomoću geografske širine i dužine koje zajedno čine koordinate nekog objekta.

Geografska širina zatvara kut, odnosno kutna je udaljenost neke točke od ekvatora prema sjeveru ili jugu. Može biti sjeverna ili južna. Ekvator, primjerice, ima vrijednost 0° geografske širine, a polovi 90°.

Početni meridijan dijeli Zemlju na zapadnu i istočnu polutku, budući da se pruža meridijalno, odnosno od Sjevernog do Južnog pola.

45. paralela presijeca Hrvatsku, a ujedno je i paralela koja se nalazi na pola puta od ekvatora (0. paralela) do Sjevernog pola koji je na 90° s. g. š.

Geografska širina zatvara kut, odnosno kutna je udaljenost neke točke od ekvatora prema sjeveru ili jugu. Može biti sjeverna ili južna. Ekvator, primjerice, ima vrijednost 0° geografske širine, a polovi 90°.

Geografska dužina je kutna udaljenost neke točke od početnog meridijana. Geografska dužina može biti istočna ili zapadna, a točke koje se nalaze na početnom meridijanu imaju geografsku dužinu 0°. Očitava se na donjem ili gornjem rubu karte.

Geografska dužina zatvara kut, odnosno kutna je udaljenost neke točke od početnog meridijana prema istoku ili zapadu. Može biti istočna ili zapadna. Početni meridijan, primjerice, ima vrijednost 0° geografske dužine, a njemu suprotni meridijan, datumska granica, 180°.

Skraćeni zapis koordinata točke koja se nalazi 70° istočno od nultog meridijana i 20° sjeverno od ekvatora glasio bi: 20° s. g. š. (20° sjeverne geografske širine), 70° i. g. d. (70° istočne geografske dužine).

Geografski smještaj predstavlja položaj točke u geografskoj mreži. Drugim riječima, geografski smještaj je određivanje geografske dužine i geografske širine neke točke.

Početni meridijan prema dogovoru iz 1884. prolazi kroz zvjezdarnicu Greenwich u Londonu zbog velikog značaja Britanskog Carstva u tadašnjem pomorstvu.