Koristeći geografsku kartu, možemo se poslužiti brojčanim, grafičkim ili opisnim mjerilom. Ipak, opisno mjerilo u praksi nije suviše učestalo pa se najčešće susrećemo s brojčanim i grafičkim mjerilom.

Uzmimo na primjer mjerilo 1:25 000 --> broj 1 s lijeve strane omjera označava duljinu od 1 centimetra na geografskoj karti, a broj 25 000 označava da je udaljenost iz prirode umanjena na ovoj karti 25 000 puta, tj. da 1cm na geografskoj karti prikazuje 25 000 centimetara u prirodi ili 0,25 kilometara.

Grafičko mjerilo najjednostavnije je koristiti na način da se šestarom izmjeri udaljenost na karti i prenese na grafičko mjerilo na kojemu se očita dobivena vrijednost. S istom svrhom može se koristiti i komadić papira.

Element geografske karte koji se sastoji od crte s prikazanim odnosom duljina na karti i u prirodi na odgovarajućim mjestima naziva se grafičko mjerilo. To mjerilo je crta na kojoj je odgovarajućim duljinama prikazan omjer duljina na karti i u stvarnosti.

Grafičko ili linearno mjerilo je oblik mjerila koji predstavlja ravnu liniju na kojoj su unesene jednako udaljene vrijednosti pomoću kojih se može odrediti udaljenost na geografskoj karti. Grafičko mjerilo ima dva dijela, dio lijevo od 0 sa sitnijom podjelom podioka i dio desno od 0 s grubljom podjelom podioka.

Mjerilo u kojem se umanjenje napiše riječima na geografskoj karti nazivamo opisnim mjerilom. Primjer opisnog mjerila bio bi: \"1 cm na geografskoj karti iznosi 50 km u stvarnosti.\"

Mjerilo izraženo brojkama u obliku omjera nazivamo brojčanim mjerilom. U brojčanim mjerilima, s lijeve strane se uvijek nalazi broj 1, a s desne strane neki drugi broj koji nam govori koliko puta su na geografskoj karti umanjene stvarne udaljenosti.

Element karte koji nam govori koliko su puta udaljenosti u stvarnosti umanjene na geografskoj karti naziva se mjerilo. Mjerilo je jedan od matematičkih elemenata karte.

U brojčanim mjerilima, s lijeve strane se uvijek nalazi broj 1, a s desne strane neki drugi broj koji nam govori koliko puta su na geografskoj karti umanjene stvarne udaljenosti.

Brojčano mjerilo oblik je mjerila zapisan brojevima u obliku omjera.

Ako s desne strane vidimo broj 10 000, to nam govori da su udaljenosti u prirodi 10 000 puta veće nego na geografskoj karti. Stoga, 10 cm na karti je 100 000 cm u prirodi (10 000 × 10).

Uzmimo na primjer kartu mjerila 1: 500 000 i mjesta A i B koja su u stvarnosti udaljena 75km, a tebe zanima kolika je udaljenost između njih na karti Prvo treba znati da na karti ovoga mjerila 1cm označava 5km, a to bi značilo da je udaljenost od 75km u stvarnosti na karti zapravo 15cm (15x5=75).

U brojčanim mjerilima, s lijeve strane se uvijek nalazi broj 1, a s desne strane neki drugi broj koji nam govori koliko puta su na geografskoj karti umanjene stvarne udaljenosti.

Uzmimo na primjer kartu mjerila 1: 200 000 i mjesta A i B koja su na njoj udaljena 15cm, a tebe zanima kolika je udaljenost između njih u stvarnosti. Prvo treba znati da na karti ovoga mjerila 1cm označava 2km, a to znači da 15 cm označava 30km što je i udaljenost između ova dva grada u stvarnosti.

Uzmimo na primjer mjerilo 1:100 000 --> broj 1 s lijeve strane omjera označava duljinu od 1 centimetra na geografskoj karti, a broj 100 000 označava da je udaljenost iz prirode umanjena na ovoj karti 100 000 puta, tj. da 1cm na geografskoj karti prikazuje 100 000 centimetara u prirodi ili 1 kilometar.

Ako 1 centimetar na određenoj karti iznosi 10 metara u prirodi, znači da 1 centimetar na karti predstavlja 1 000 centimetara u prirodi pa je omjer 1 : 1 000.

Mjerilo u kojem se umanjenje napiše riječima na geografskoj karti nazivamo opisnim mjerilom. Primjer opisnog mjerila bio bi: \"1 cm na geografskoj karti iznosi 50 km u stvarnosti.\"

U brojčanim mjerilima, s lijeve strane se uvijek nalazi broj 1, a ako s desne strane vidimo broj 200 000, to nam govori da su udaljenosti u prirodi 200 000 puta veće nego na geografskoj karti.