Mjerilo i njegova uporaba

Brojčano mjerilo oblik je mjerila zapisan brojevima u obliku omjera.

Uzmimo na primjer kartu mjerila 1: 200 000 i mjesta A i B koja su na njoj udaljena 15cm, a tebe zanima kolika je udaljenost između njih u stvarnosti. Prvo treba znati da na karti ovoga mjerila 1cm označava 2km, a to znači da 15 cm označava 30km što je i udaljenost između ova dva grada u stvarnosti.

Ako s desne strane vidimo broj 10 000, to nam govori da su udaljenosti u prirodi 10 000 puta veće nego na geografskoj karti. Stoga, 10 cm na karti je 100 000 cm u prirodi (10 000 × 10).

Grafičko mjerilo koristimo uz pomoć šestara ili papira i olovke. U šestar uzmemo udaljenost prikazanu na karti i prenesemo je na grafičko mjerilo i očitamo vrijednost. Kada koristimo papir udaljenost na karti označimo na papiru i prenesemo je na grafičko mjerilo te tako izračunamo udaljenost.

Mjerilo je matematički element karte koji nam govori koliko su udaljenosti u prirodi umanjene na geografskoj karti.

U brojčanim mjerilima, s lijeve strane se uvijek nalazi broj 1, a s desne strane neki drugi broj koji nam govori koliko puta su na geografskoj karti umanjene stvarne udaljenosti.

Uzmimo na primjer mjerilo 1:25 000 --> broj 1 s lijeve strane omjera označava duljinu od 1 centimetra na geografskoj karti, a broj 25 000 označava da je udaljenost iz prirode umanjena na ovoj karti 25 000 puta, tj. da 1cm na geografskoj karti prikazuje 25 000 centimetara u prirodi ili 0,25 kilometara.

Element geografske karte koji se sastoji od crte s prikazanim odnosom duljina na karti i u prirodi na odgovarajućim mjestima naziva se grafičko mjerilo. To mjerilo je crta na kojoj je odgovarajućim duljinama prikazan omjer duljina na karti i u stvarnosti.

Ako 1 centimetar na određenoj karti iznosi 10 metara u prirodi, znači da 1 centimetar na karti predstavlja 1 000 centimetara u prirodi pa je omjer 1 : 1 000.

Mjerilo u kojem se umanjenje napiše riječima na geografskoj karti nazivamo opisnim mjerilom. Primjer opisnog mjerila bio bi: \"1 cm na geografskoj karti iznosi 50 km u stvarnosti.\"

Uzmimo na primjer kartu mjerila 1: 500 000 i mjesta A i B koja su u stvarnosti udaljena 75km, a tebe zanima kolika je udaljenost između njih na karti Prvo treba znati da na karti ovoga mjerila 1cm označava 5km, a to bi značilo da je udaljenost od 75km u stvarnosti na karti zapravo 15cm (15x5=75).

Brojčano mjerilo oblik je mjerila zapisan brojevima u obliku omjera.

Mjerilo u kojem se umanjenje napiše riječima na geografskoj karti nazivamo opisnim mjerilom. Primjer opisnog mjerila bio bi: \"1 cm na geografskoj karti iznosi 50 km u stvarnosti.\"

Element karte koji nam govori koliko su puta udaljenosti u stvarnosti umanjene na geografskoj karti naziva se mjerilo. Mjerilo je jedan od matematičkih elemenata karte.

Grafičko ili linearno mjerilo je oblik mjerila koji predstavlja ravnu liniju na kojoj su unesene jednako udaljene vrijednosti pomoću kojih se može odrediti udaljenost na geografskoj karti. Grafičko mjerilo ima dva dijela, dio lijevo od 0 sa sitnijom podjelom podioka i dio desno od 0 s grubljom podjelom podioka.

Uzmimo na primjer mjerilo 1:100 000 --> broj 1 s lijeve strane omjera označava duljinu od 1 centimetra na geografskoj karti, a broj 100 000 označava da je udaljenost iz prirode umanjena na ovoj karti 100 000 puta, tj. da 1cm na geografskoj karti prikazuje 100 000 centimetara u prirodi ili 1 kilometar.

Grafičko ili linearno mjerilo je oblik mjerila koji predstavlja ravnu liniju na kojoj su unesene jednako udaljene vrijednosti pomoću kojih se može odrediti udaljenost na geografskoj karti. Grafičko mjerilo ima dva dijela, dio lijevo od 0 sa sitnijom podjelom podioka i dio desno od 0 s grubljom podjelom podioka.

U brojčanim mjerilima, s lijeve strane se uvijek nalazi broj 1, a ako s desne strane vidimo broj 200 000, to nam govori da su udaljenosti u prirodi 200 000 puta veće nego na geografskoj karti.

Mjerilo izraženo brojkama u obliku omjera nazivamo brojčanim mjerilom. U brojčanim mjerilima, s lijeve strane se uvijek nalazi broj 1, a s desne strane neki drugi broj koji nam govori koliko puta su na geografskoj karti umanjene stvarne udaljenosti.

Značenje brojeva u omjeru kod brojčanog mjerila objasnit ćemo na primjeru.\r

\r
• Uzmimo na primjer mjerilo 1:25 000 --> broj 1 s lijeve strane omjera označava duljinu od 1 centimetra na geografskoj karti, a broj 25 000 označava da je udaljenost iz prirode umanjena na ovoj karti 25 000 puta, tj. da 1cm na geografskoj karti prikazuje 25 000 centimetara u prirodi ili 0,25 kilometara.
\r

U brojčanim mjerilima, s lijeve strane se uvijek nalazi broj 1, a s desne strane neki drugi broj koji nam govori koliko puta su na geografskoj karti umanjene stvarne udaljenosti.

Opisno mjerilo je vrsta mjerila koja je zapisana pomoću riječi. Npr. na geografskoj karti piše \"1cm na geografskoj karti prikazuje 5km u prirodi\".