Naselja su sela i gradovi

U selima ljudi uglavnom žive u kućama, bave se primarnim djelatnostima, a njihova sela su okružena livadama, njivama, šumama i travnjacima.

Nepravilan razmještaj kuća, različita udaljenost kuća te smještaj u brežuljkastim i gorovitim predjelima obilježja su raštrkanih seoskih naselja. Ovakva sela karakteristična su za Hrvatsko zagorje, Gorski kotar te unutrašnjost Istre i Dalmacije.

Raštrkana seoska naselja oblik su naselja koji možemo vidjeti u Hrvatskom zagorju, Gorskom kotaru te u unutrašnjosti Dalmacije i Istre. Sami naziv dobila su prema nepravilnom razmještaju i udaljenosti kuća.

Dva su glavna tipa gradova u Hrvatskoj: sredozemni i srednjoeuropski tip grada. Srednjoeuropski tip grada ima plansku gradnju i više se koriste ukrasi na zgradama. S druge strane, sredozemni tip grada ima uske ulice, stare kamene kuće i u središtu je gradski trg.

U Hrvatskoj prevladavaju dva tipa grada, srednjoeuropski te sredozemni grad. Srednjoeuropski tip grada karakterističan je za nizinski dio Hrvatske (primjer ovog tipa je Zagreb), dok je sredozemni tip karakterističan za primorski dio zemlje i kao primjer možemo uzeti Split.

Naselja su mjesta u kojima živimo, a čine ih zgrade i prostor oko njih.

Zbijena seoska naselja koja su nastala uz prometnicu, obalu ili rub obradivih površina nazivaju se izdužena naselja. U istočnim dijelovima Hrvatske takva se naselja zovu i ušorena naselja. Ovakav tip naselja prevladava u zaravnjenim, kotlinskim i priobalnim krajevima.

Izdužena naselja u istočnim dijelovima Hrvatske nazivaju se ušorena naselja. Taj su naziv dobila jer su kuće izgrađene uzduž široke ceste koja se još naziva i šor. Zanimljivo je kako takva naselja mogu biti dugačka i po nekoliko kilometara, a često broje i po nekoliko tisuća stanovnika.

Prema svojemu obliku, seoska naselja mogu biti raštrkana i zbijena. Raštrkana naselja karakteristična su za brežuljkaste i gorovite dijelove Hrvatske, dok su zbijena naselja većinom nastala uz prometnicu, obalu ili rub obradivih površina i karakteristična su za zaravnjene, kotlinske i priobalne predjele zemlje.

Sela se razlikuju prema veličini od države do države. Tako su na primjer na Islandu sva naselja s manje od 200 stanovnika, a u Italiji su to naselja s manje od 10 000 stanovnika.

Gradovi su naselja u kojima se većina stanovnika bavi nepoljoprivrednim djelatnostima (industrija, promet, novčarstvo,...) i više ljudi živi na manjem prostoru. Usporedimo li gradove i sela, gradovi su veći, gušće naseljeni i gusta je mreža prometnica.

Gradovi su naselja u kojima se većina stanovnika bavi nepoljoprivrednim djelatnostima (industrija, promet, novčarstvo,...) i više ljudi živi na manjem prostoru. Usporedimo li gradove i sela, gradovi su veći, gušće naseljeni i gusta je mreža prometnica.

Gradovi se od sela razliku po tome što imaju stambene zgrade u kojima ljudi žive, a manje je kuća. Više su zgrade zbijene, ulice su prometnije te je više parkova i mjesta za okupljanje stanovništva.

Seoska ili ruralna naselja su naselja s malim brojem ljudi i malom gustoćom naseljenosti gdje stanovništvo uglavnom živi u kućama i bavi se djelatnostima primarnog sektora.

Naselja se dijele na seoska ili ruralna i gradska ili urbana. Sela od gradova razlikuju se prema veličini, izgledu, načinu življenja te broju funkcija.

Zbijena seoska naselja oblik je naselja u kojima se u središtu nalazi crkva ili trg, a oko njih su građene naseobine. Ovakva naselja možemo pronaći na primjer u Istri - Motovun.

Naselja se dijele na seoska ili ruralna i gradska ili urbana. Sela od gradova razlikuju se prema veličini, izgledu, načinu življenja te broju funkcija.

U Hrvatskoj se broj stanovnika ne koristi kao službeni faktor za izdvajanje naselja, ali postoji neslužbena brojka koja se kreće oko 2000. To bi značilo da naselja s više od 2000 stanovnika imaju potencijala za postati gradom ili to već jesu.

Seoska ili ruralna naselja su naselja s malim brojem ljudi i malom gustoćom naseljenosti gdje stanovništvo uglavnom živi u kućama i bavi se djelatnostima primarnog sektora.

Manji gradovi koji spadaju pod područje velikih gradova te ovise o njima nazivaju se satelitskim gradovima. Stanovništvo satelitskih gradova većinom odlazi na posao i koristi usluge većega grada, dok sami satelitski gradovi većinom služe za funkciju stanovanja.

Naselje je pojam koji označava izgrađeni i naseljeni prostor u kojem stalno ili povremeno borave ljudi. Naselja dijelimo na seoska, mješovita, odnosno prijelazna i gradska razlikujući ih prema izgledu, broju stanovnika, gustoći naseljenosti, djelatnostima i drugim čimbenicima.

Manji broj stanovnika, manja gustoća naseljenosti te bavljenje primarnim djelatnostima neke su od karakteristika seoskih naselja. U selu i okolici seoskih naselja prevladavaju oranice, vinogradi, voćnjaci i slične poljoprivredne površine, a ljudi žive većinom u obiteljskim kućama.

Izdužena ili ušorena naselja karakteristična su za nizinske dijelove Hrvatske (pr. Slavonija), a naziv su dobila po izduženom obliku jer su nastambe građene uz prometnice.

Gradovi su naselja u kojima se većina stanovnika bavi nepoljoprivrednim djelatnostima (industrija, promet, novčarstvo,...) i više ljudi živi na manjem prostoru gdje prevladavaju stambene zgrade. Usporedimo li gradove i sela, gradovi su veći, gušće naseljeni i gusta je mreža prometnica.